حفظ قرآن کریم: ارتباط معنوی و آثار مادی
- سیداسلام هاشمی مقدم
- اخبار
حفظ قرآن کریم به عنوان یک عمل عظیم و مقدس در اسلام، فراتر از ابعاد معنوی به مزایای فراوانی نیز میانجامد. این عمل نه تنها بر سعادت روحی انسان تأثیرگذار است بلکه فراز و نشیبهای مختلف زندگی را با ایمان و ثبات طی کردن به دست آورده و به عنوان یک سرمایه معنوی به جامعه ارزش میدهد. در ادامه، به بررسی مزایا و فواید معنوی و مادی حفظ قرآن کریم خواهیم پرداخت.
مزایا و فواید معنوی
حفظ قرآن کریم، به عنوان یک سیره عمیق ایمانی، به فرد این امکان را میدهد که در مسیر رشد و تحول شخصی خود، به سمت سعادت روحی و معنوی حرکت کند. این عمل مقدس، نه تنها فرد را به پیشرفت در دنیا و آخرت هدایت میکند بلکه آثار مثبت بسیاری بر روحیه انسان دارد.
از جمله فواید معنوی حفظ قرآن کریم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
پاداش اخروی: حافظان قرآن در بهشت جایگاهی والا دارند و پاداش آنان دو چندان خواهد بود. پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) فرمودند: درجات بهشت به تعدد آیههای قرآن است. وقتی که صاحب قرآن وارد بهشت شود، به وی میگویند بخوان و بالا برو، که هر آیهای را درجهای است. پس برتر از درجه حافظ قرآن درجهای نیست. (۱)
همچنین در روایات بیان شده که حافظان قرآن توان شفاعت کردن دیگران را نیز دارند.هدایت انسان: حضرت علی (علیهالسّلام) میفرماید: هیچ کس با قرآن هم نشین نمیشود مگر این که از کنار آن با افزایش یا کاهش برمی خیزد: افزایش هدایت یا کاهش گمراهی. (ما جالس هذا القرآن احد الا قام عنه بزیاده او نقصان: زیاده من هدی او نقصان من عمی) (۲)
نفوذ قرآن در جانها و پدید آوردن تحول در شخصیت افراد نیز از آثار سازنده ی تلاوت و حفظ قرآن است. بسیاری از مردم با تلاوت یا شنیدن آهنگ دلنشین قرآن مسیر زندگی خود را تغییرداده، سمت سعادت و کمال رهنمون شدند.فهم بهتر قرآن: مهمترین و عمدهترین اثر حفظ قرآن درک بهتر آن است. حافظ به سبب تسلط بر همه ی آیات، ارتباط آنها را نیک در مییابد و در پرتو آن درکی بهتر و درست تر از قرآن به دست میآورد.هر چه حافظ قرآن بر آیات و ارتباط وبازیابی آنها مسلط تر باشد، بهتر میتواند نظر قرآن درباره ی یک موضوع را به دست آورد. پس مفسران حافظ قرآن، بهتر ودقیق تر میتوانند قرآن را تفسیر کنند و تفسیرشان از تفسیر مفسران غیر حافظ جامع تر و دقیق تر است.
تقویت حافظه: حفظ قرآن با تمرین مداوم، حافظه را تقویت و بهبود میبخشد.قال علی (علیهالسّلام) : ثلثه یزدن فی الحفظ و یذهبن بالبلغم، قراءه القرآن و العسل و اللبان؛
سه چیز است که حافظه را افزایش میدهد و بلغم را از بین میبرد: قرائت قرآن، عسل، نوشیدن شیر . (۳)ایجاد فضای قرآنی در جامعه و جوانان: حفظ قران و جذابیتهای آن میتواند باعث بوجود آوردن فضای معطر قرآنی گردد، همانگونه که میبینیم وقتی یک حافظ قران (بویژه حافظان خردسال) در جمعی حضور پیدا میکند و یا در مراسم و محافل قرآنی از حضور آنها استفاده میگردد، جامعه چه تاثیر شگرفی میپذیرد و تا مدتها حلاوت و شیرینی آن باقی است.
مزایا و فواید مادی
حفظ قرآن کریم، علاوه بر آثار معنوی گرانبهای خود، اثرات مثبتی را بر جوانب مادی زندگی انسان نیز دارد. این ارتباط بین حفظ قرآن و فواید مادی به فرد این امکان را میدهد که از آثار مثبت این عمل بر مسیر تحصیلی، شغلی، و اجتماعی خود بهرهمند شود. مزایایی همچون اعطای مدرک کارشناسی و بالاتر، تسهیلات مالی، و مزایا در حوزههای اداری و استخدامی نشاندهنده تأثیرات مستقیم حفظ قرآن کریم بر ارتقاء زندگی مادی افراد است.
در ادامه به صورت فهرست به این موارد اشاره مینماییم:
- اعطای مدرک کارشناسی و بالاتر. (۴)
- تسهیلات بنیاد ملی نخبگان. (۵)
- مزایای اداری استخدامی درجات یک تا پنج هنری به کارمندان. (۶)
- ارائه کمک هزینه تحصیلی دانشجویی در دانشگاههای غیردولتی. (۷)
- بیمه فعالان قرآنی. (۸)
- مزایای ارشدیت و ارتقا به کارمندان دولت. (۹)
- معافیت از دورههای آموزش عمومی فرهنگی و اجتماعی. (۱۰)
- مزایای ارشدیت و ارتقا به نیروهای مسلح. (۱۱)
- مزایای مرخصی و تعیین محل خدمت سربازان. (۱۲)
- نقل و انتقال معلمان. (۱۳)
- تخفیف شهریه به دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی. (۱۴)
- معافیت از شرکت در آزمونهای تخصصی جهت تأسیس مؤسسه قرآنی یا عضویت در آن. (۱۵)
- اعطای مرخصی به زندانیان. (۱۶)
- ادامه تحصیلات تکمیلی بدون کنکور. (۱۷)
- ورود مستقیم به مرحله کشوری مسابقات قرآن. (۱۸)
- برخی مزایا به شاغلان وزارت نیرو.
- تشویق دانشجویان نخبه قرآنی، علمی و فرهنگی در دانشگاه علمی کاربردی.
- امتیازات به دانشجویان نمونه، شاهد و ایثارگر. (۱۹)
۱. عدد دَرَجِ الجنه عدد آیِ القرآن فاذا دخل صاحب القرآن الجنّه قیل له اِرقأ و اقْرأ (اقْرأ و اِرقأ) لِکل آیه درجهً فلا تکون فوق حافظ القرآن درجهً. / بحار الأنوار، ج ۹۲، ص ۲۲
۲. نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵
۳. بحار الانوار، ج۶۶، ص۲۹۰
۴. قانون مصوب ۱۳۷۵/۲/۱۶ مجلس شورای اسلامی
۵. شیوه نامه شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان قرائت و حفظ قرآن کریم (مصوب ۹۴/۳/۱۳ هیأت امنای بنیاد ملی نخبگان)
۶. ضوابط ارزیابی حافظان قرآن کریم مصوب جلسه ۵۷۳ مورخ ۱۳۸۴/۹/۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی و «امتیازات اداری و استخدامی برای حافظان قرآن» (موضوع مصوبه مورّخ ۱۳۹۰/۵/۲۲ شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی)
۷. بند ۱۱۳ قانون بودجه سال ۱۳۹۰ کل کشور و بندهای دیگر در قوانین بودجه سالهای بعد
۸. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
۹. مصوبه ۱۳۸۱/۲/۱۶ شورای امور اداری و استخدامی کشور
۱۰. مستند طرح جدید نظام آموزشی کارکنان دولت
۱۱. ابلاغیه ۱۳۷۶/۶/۱۵ ستاد کل نیروهای مسلح
۱۲. ابلاغیه ۱۳۷۶/۶/۱۵ ستاد کل نیروهای مسلح
۱۳. شیوه نامه نقل و انتقالات بین منطقهای و استانی فرهنگیان آموزش و پرورش
۱۴. بخشنامه دانشگاه آزاد اسلامی
۱۵. شیوه نامه مصوب هیئت رسیدگی به مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت
۱۶. اصلاحیه ۱۳۸۹/۲/۲۱ آیین نامه اجرایی سازان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، مصوب قوه قضائیه
۱۷. مصوبه ۱۳۹۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی
۱۸. مصوبه ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن
۱۹. آیین نامه انتخاب دانشجوی نمونه، شاهد و ایثارگر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارتعلوم، تحقیقات و فناوری